donderdag 13 september 2012

Over gezonde diëten en voedseltaboes


Voedseltaboe’s
Deze opinie gaat minder over het boek van Kris Verburgh en de “voedselzandloper”. Ik heb Verburghs boek gelezen, en ben dat ook niet van plan na lezing van zijn website: er stond redelijk veel onzin in weinig regels. Ik citeer er een enkele: “waarom een portie walnoten de kans op een hartaanval met de helft vermindert en een glas fruitsap 76% minder kans geeft op alzheimer”. Veronderstel eens dat dat laatste ook waar is: dokters moeten dan erg dom of erg slecht zijn. In geen mij bekend en gereputeerd overzicht over de oorzaken van alzheimer komt “te weinig fruitsap” voor.  Voeding komt daar zelfs helemaal niet voor. De belangrijkste studie over walnoten is gefinancierd door de California Wallnut Company – walnoten worden daarbij herleid tot “goede” vetzuren.  Kris Verburgh zal vermoedelijk wel weten dat vitamines in fruit gezond zijn, maar dat vitamines in pillen kanker veroorzaken. Voeding komt niet in losse onderdelen, maar als complexe voedingswaren. Gezondheid ontstaat weer als een gevolg van balansen in complexe processen. In deze zeer grote complexiteit is de ruimte voor speculatie eindeloos.
Omdat de botermarkt de eisen van de rijker wordende consument niet kon volgen na de eerste wereldoorlog, werden margarines ontwikkeld. Die waren beter voor het hart, volgens de margarine-industrie. Maar die bleken later schadelijker dan de goede oude boter, volgens de melkindustrie. Wat dan weer tot nieuwe en betere margarines leidde (zoals  “blood cholesterol lowering” margarine, BCL of becel), volgens de margarine-industrie.  Enzovoort. Persoonlijk vind ik deze margarines geschikt om mijn fietsketting mee te smeren. Wie beweert dat melkproducten ongezond zijn (zoals Verburgh) moet wel voorbij de robuuste reuzen van zuivelland Nederland. Nederland haalde in Londen meer dan 50 olympische en paralympische medailles. Nederland was een absolute koploper in levensverwachting, en is nog steeds koploper in levensverwachting vrij van ouderdomsbeperkingen.  Dat ligt niet aan hun verder vlekkeloze dieet: het zijn grotere vetkleppen dan wij, Vlamingen. In de jaren 1990 zette de US Surgeon General, een super “Hoge Gezondheidsraad” van de Verenigde Staten, een commissie op met als hoofddoel het definitieve rapport  te schrijven over “vet”. Meer dan tien jaar, honderd werkende leden en 100.000 dollar later sloot de elfde voorzitter van deze commissie definitief de boeken, met een kladversie van de eerste twee hoofdstukken die grondig waren gekraakt. Verder zijn ze nooit geraakt. Daarom permitteer ik me als enige opinie dat diegene die hier een opinie over heeft, belangen heeft of er minder over af weet dan hij zelf denkt (en meestal beiden). Voedingsepidemiologie is een mijnenveld van ideologie, geloof, industriële belangen en universiteiten in betaalde dienst.
Voedseltaboes en waarom u zich niet gezond kan eten.
Mijn leermeester en latere directeur van het Instituut voor Tropische Geneeskunde, Eyckmans, beschreef de relatie tussen voeding en ziekte perfect. “Als mensen ziek worden, hebben ze iets verkeerd gegeten. Omdat mensen meerdere keren per dag eten, valt dat moeilijk te ontkrachten.” We worden oud, gaan dood en moeten eten. Dat is de oorzaak van voedseltaboes, een constante factor in alle menselijke culturen. Deze taboes worden soms evolutionair geduid, maar zijn zeer vaak irrationele onzin en onthielden mensen belangrijke voedselbronnen. De vele gezondheidsdiëten die elkaar opvolgen met de regelmaat van de maanstanden zijn de moderne versie van het voedseltaboe. Als ze niet gevaarlijk zijn, is dat meegenomen. Dat ze voor een langer leven zullen zorgen is niet waarschijnlijk.
In onze maatschappij worden mensen erg oud. Er zijn weinig rokers boven de negentig, die zijn uitgestorven. Als gezonde eeuwelingen verder één kenmerk hebben, is het dat ze genieten van het leven. Ze hebben “goesting”, “grinta” (in Italië, waar vrouwen een levensverwachting van 85 jaar in zicht krijgen). Ze zijn bovengemiddeld intelligent, optimistisch en sociaal, met een sterke positieve “drive”. Als ze iets niet hebben, is het een gezonde voeding.  De overlevenden geboren voor 1920 zijn dol op pudding, vla, roomsoezen, pateekes, pannenkoeken met spek of veel siroop. Zolang het maar vet of zoet is.
U kan zich ziek eten door een barslecht dieet. Er is geen spoor van bewijs dat u zich gezond kan eten. Mensen worden oud om dezelfde reden waarom alle dieren en planten verouderen. De Darwiniaanse verouderingstheorieën bestaan in varianten, maar de kern is keihard en niet betwijfeld. Met toenemende leeftijd worden mensen (zoals dieren en planten) in toenemende mate overbodig. De zeis van natuurlijke selectie is onverbiddelijk voor alle genen die voortplanting benadelen: kinderen krijgen en ouders om ze op te voeden.  Maar naarmate u ouder wordt, wordt de zeis bot. De eerste keer luidt de klok rond uw 35 jaar. Er zijn heel weinig topsporters die de veertig halen. Dat is niet omdat ze ongezond eten. Overleven was niet langer noodzakelijk: uw kinderen stonden klaar.
Mensen zijn van oorsprong semi-nomaden, jagende apen die hun gevarieerde plantaardige dieet leerden aanvullen met vlees. Daarom zijn we kwetsbaar voor tekorten, en hebben we een gevarieerd plantaardig dieet als basis.  Pygmeeën eten meer dan honderdvijftig plantensoorten, en herkennen er honderden anderen als eetbaar. Vlees veroverden we door heel lang te lopen achter “fast food”. Mensen lopen niet hard, maar wel erg lang. De naakte menselijke duurlopers liepen letterlijk ieder dier stuk op de hete savanne. Maar vaak moesten we toch op onze kin kloppen: vleesloze dagen waren regel. Wie te veel vet, vlees of suiker eet, krijgt veel energie binnen, maar minder van wat anders. Gezonde voeding kan je zo samenvatten in vijf woorden: eet gevarieerd, word geen vetzak. De rest is kabaal voor de boekjes.

1 opmerking:

  1. U wilt afvallen en dieten om dat te volbrengen? dan is het belangrijk om genoeg creatine binnen te krijgen.
    Want afvallen moet wel gezond blijven!

    BeantwoordenVerwijderen