Over griepvaccinatie en placebo
Alle Nederlanders moeten placebopillen nemen. Systematisch
gebruik van placebo zou de Nederlandse levensverwachting met vijf jaren doen
toenemen. Het is aangetoond in meta-analyses van controlebevolkingen van
gerandomiseerde studies van hoge kwaliteit dat deelnemers die regelmatig hun
placebo nemen, hierdoor een 46% lagere sterfte ervaren dan deelnemers die hun
placebo niet of slecht nemen.
Vervang placebo door griepvaccinatie bij ouderen, en u hebt
de beschrijving van de hierover beschikbare evidence. U twijfelt vermoedelijk aan
de biologische plausibiliteit dat placebo de sterfte kan doen dalen. Maar
waarom zou de griepvaccinatie biologisch meer plausibel zijn. Ouderen krijgen
potentieel dodelijke longontstekingen van griep, omdat hun weerstand versleten is.
Vaccinatie wordt geacht de weerstand tegen griep op te vijzelen, maar bij
bejaarden met gedaalde weerstand legt de griepprik de zweep over een stervend
paard. Harder gaat dat niet lopen. Als u de observationele studies bekijkt die
de weldaden van de griepvaccinatie bezingen, zal u bemerken dat de totale
sterfte bij mensen die de griepprik nemen, 30-50% procenten lager is dan zij
die die prik niet nemen. Is dat biologische plausibel, voor een ziekte die 4%
van de sterfte kan verklaren?
U vermoedt dat mensen die placebo goed nemen, niet
vergelijkbaar zijn met mensen die placebo slecht nemen. Observationele
epidemiologie als natuurlijk experiment is waardevol: mensen worden vergeleken
die toevallig al dan niet zijn blootgesteld aan een agens. Maar we weten al
heel lang dat het al dan niet goed nemen van enig medicijn geen toeval is. Dat
heet het healthy user effect. Het
verschil in sterfte tussen goede en slechte placebogebruikers is een goede maat
van dit effect, omdat placebo zelf inert is. Als u het verschil in sterfte
tussen gebruikers en niet-gebruikers van de griepprik vergelijkt met dat van
gebruikers en niet-gebruikers van placebo, ontdekt u dat de griepprik niet
effectiever is dan placebo.
Enkel goed uitgevoerde gerandomiseerde, gecontroleerde
trials zijn in staat om een niet vertekend beeld te geven van het effect van
enige gezondheidsinterventie. Die zijn er over griepvaccinatie bij volwassenen.
Maar niet bij ouderen. Nu wil ik wel het
effect bij gezonde volwassenen meewegen. De meta-analyse, gepubliceerd in de
Lancet Infectious Diseases van 2012, toont dat de griepprik inderdaad beschermt
tegen de griep, maar niet erg goed. De griepstammen van het vaccin passen vaak
niet goed op de tijdens een epidemie circulerende stam. De griepincidentie in
de gevaccineerde bevolking was 1,2%, in de niet gevaccineerde 2.7%. Het number
needed to vaccinate was 64. Het is een van de vele geheimen die de officiële
gezondheidspromotie graag voor u verbergt.
Het zou onethisch zijn om griepvaccinatie bij ouderen te
stoppen? Preventieve medische interventies bij gezonde personen moeten nochtans
gebaseerd zijn op solide bewijs. Er is geen bewijs van effectiviteit, er is
veel bewijs van systematische bias, manipulatie en misleiding. De industrie verdient aan de griepprik,
wetenschappers en ambtenaren overleven bij het voortbestaan ervan. Hen vragen
om advies, is makers van WC-eend vragen om
advies over WC-eend. Als arts bent u verplicht patiënten transparant te
informeren. Als u de vraag stelt of een cliënt een griepvaccin wil, informeer
hem dan volgens de state of the art van evidence based medicine. U moet 64 gezonde
volwassenen prikken om één griepaanval te voorkomen. Als u jaarlijks uw
griepprik neemt gedurende uw hele volwassen leven (18-65), hebt u één kans op
twee dat een of meer griepaanvallen worden voorkomen. U hebt één kans op twee
dat u enkel last hebt van de (doorgaans milde) bijwerkingen. Als u ouder dan 65
bent, is er geen bewijs dat de griepprik eender wat voorkomt.
Het wordt dan rustig in de herfst.
Verdere
lectuur:
Osterholm
MT, Kelley NS, Sommer A, Belongia EA. Efficacy and effectiveness of influenza
vaccines: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis 2012; 12:
36–44. De geciteerde review in het
artikel.
, , , , , . Vaccines
for preventing influenza in healthy adults. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 3. Art. No.: CD001269. DOI:
10.1002/14651858.CD001269.pub5. Cochrane review: is nog
iets kritischer.
, , . Influenza vaccination for healthcare workers who care for people aged
60 or older living in long-term care institutions. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 6. Art. No.: CD005187. DOI:
10.1002/14651858.CD005187.pub5. Voor wie geïnteresseerd is in het nut van
griepvaccinatie van verzorgend personeel. “This review does not provide reasonable
evidence to support the vaccination of healthcare workers to prevent influenza
in those aged 60 years or older resident in Long Term Care Institutes.”
Simpson SH,
Dean T, Eurich DT, Majumdar SR, Padwal RS, Tsuyuki RT, Varney J, Johnson JA. A
meta-analysis of the association between adherence to drug therapy and
mortality. BMJ, doi:10.1136/bmj.38875.675486.55 (published 21 June 2006)
Bevat onder andere de vergelijking tussen
mensen die goed of slecht placebo nemen
Bonneux L. De grieppandemie: verwachtingen. Demos, Jaargang
25, Augustus 2009. Pag 1.
Achtergrondartikel over de griepepidemiologie
Bijl D. Werkzaamheid en effectiviteit van
influenzavaccinatie. Geneesmiddelenbulletin 2011; 45: 109-117. Kritisch overzichtsartikel over de
influenzavaccinatie.